درمان لکنت بزرگسالان
لکنت زبان بزرگسالان
لکنتی” یا “فرد دارای لکنت؟
یکی از مسائلی که در جوامع و گروه های مربوط به لکنت زیاد دیده می شود تذکر دادن افراد به یکدیگر مبنی بر عدم استفاده از عبارت “لکنتی” است. غالب افراد، عبارت “فرد دارای لکنت” را به عنوان جایگزین پیشنهاد می‌کنند. اما آیا واقعا این دو عبارت با هم تفاوتی دارد یا به عبارت دیگر “فرد دارای لکنت” ارجح است بر “لکنتی“؟ در ادامه ی این نوشتار سعی کرده ام از سه منظر به این موضوع بپردازم و نشان دهم برعکسِ پندارِ اکثریت، اتفاقا “لکنتی” ارجحیت دارد بر “فرد دارای لکنت“. درمان لکنت بزرگسالان
نویسنده : عمار کاریزی
این سه منظر عبارتند از:
- زبانی و دستوری
- درمانی
- امکان جایگزین شدن
و در انتها برای جمع بندی، دلایلِ گروهی که “فرد دارای لکنت” را ارجح می‌دانند مورد مداقه قرار می‌دهم. و قوت و قدرت استدلال آن‌ها را بر‌می رسم.
رفع لکنت زبان
منظر زبانی و دستوری:
اگر عبارت “لکنتی” را از منظر زبانی و دستوری بررسی کنیم می‌بینیم این عبارت از لکنت + ی ساخته شده است. “ی” در زبان فارسی انواع و اقسام زیادی دارد که بررسی همه انواع آن در این مجال و مقال نمی‌گنجد اما در مورد مثال مورد بحث (لکنتی) ، جالب است که بدانید یکی از انواعِ “ی“، یای پسوند دارندگی نام دارد که به معنی دارای آن چیز بودن است.
به عنوان مثال: فلانی فردی هنری‌ست(دارای هنر است). یا فلانی پزشکی نامی‌ست (دارای نام و آوازه است). ،و به شکل مشابه عمار لکنتی‌ست (دارای لکنت است). پس از منظر زبانی و دستوری “لکنتی” و “فرد دارای لکنت” هیچ تفاوتی با هم ندارند.
درمان لکنت زبان بزرگسالان
از منظر درمانی:
همه ما می‌دانیم که یکی از هدف‌های درمانِ لکنت، حساسیت زدایی فرد درمانجو نسبت به لکنت و تمام حواشی آن است. از طرفی بنا به دلایلی که در قسمت بعد ذکر خواهم کرد، عبارت “لکنتی” در جامعه ی ما عبارت رایجی‌ست. هرچند ممکن است در محیط های درمانی عبارت “فرد دارای لکنت” رواج داشته باشد اما هدفِ اصلی درمان، محیط‌های بیرونی و غیردرمانی‌ست. فلذا بنظر می‌رسد حساسیت زدایی از عبارت “لکنتی” به استاندارد‌های درمانی نزدیکتر باشد تا اصرار بر تغییر آن.
چرا یک عینکی از این عبارت انرژی منفی نمی‌گیرد اما یک لکنتی از این عبارت انرژی منفی می‌گیرد؟ مگر نه اینکه این حساسیت در طی سالها در درمانجو ایجاد شده و باید در طی درمان حساسیت‌زدایی شود؟. درست مثل یک عینکی که نسبت به عینکش حساسیتی ندارد).
از طرفی همانطور که در قسمت قبل گفتیم از منظر زبانی و دستوری این دو عبارت هیچ فرقی با هم ندارند. پس اگر شخصی از “لکنتی” احساسِ منفی‌تری می‌گیرد بخاطر خطای شناختی خودش است. خطای شناختی ای که در طی سالها در شخص ایجاد شده و باید شناسایی و رفع شود، نه اینکه با شبه استدلال‌هایی آن خطای شناختی را عمیق‌تر کند). در جایی دیگر انواع و اقسام خطاهای شناختی و فکری را ذکر کرده بودم و مصادیق آن در لکنت را بررسی کرده بودم که در همین سایت در دسترس است.
دعای درمان لکنت زبان بزرگسالان!
نقطه نظر امکان جایگزین شدن :
انتخاب کلمات و عبارات جایگزین، کاری بس تخصصی ست که فقط در حیطه ی اساتید بزرگ زبان‌شناسی و ادبیات است. من هم بنا ندارم با علمِ اندکم در زمینه زبان‌شناسی، این جایگزینی را بررسی کنم اما مطمئنم در این مورد، این واژه گزینی عالمانه نبوده چراکه در آن یکی از ابتدایی ترین اصول –که به آن “اقتصاد زبانی” می‌گویند– رعایت نشده. هیچ عبارت هفت هجایی (فرد دارای لکنت) نمی‌تواند جایگزین عبارتی سه هجایی (لکنتی) شود.
حتی اگر همه درمانجویان و رسانه های عریض و طویل اعم از تلویزیون، رادیو، مجلات، آموزش و پرورش و … دست به دست هم دهند، باز زبان افراد کفِ جامعه عبارت “لکنتی” را به شکل ناخوداگاه برمی‌گزیند چون عبارتی کوتاه تر و از نظر زبانی، مقرون به صرفه تر است.
فلذا از نظر عملی امکانِ جایگزین شدنِ عبارتِ “فرد دارای لکنت” وجود ندارد و در خوشبینانه ترین حالت این جایگزینی در محیط های درمانی متوقف می‌شود و از آن فراتر نخواهد رفت.
برای درمان لکنت بزرگسالان چه بخوریم
هرچند دلایل فوق برای غلط بودن این جایگزینی کافی بنظر می‌رسد. اما در انتها دلایل گروه مقابل را هم بر‌می‌رسیم تا ناگفته ای نمانده باشد:
الف– یکی از دلایلی که گروه مقابل اقامه می‌کنند این است که در عبارت “لکنتی” ما آن شخص را صرفا با ویژگی لکنتش می‌شناسیم. اما در عبارت “فرد دارای لکنت” فردیت آن شخص را در نظر می‌گیریم و تاکید می‌کنیم که لکنت فقط یکی از دارایی های آن شخص است.
جواب: نمی‌دانم این دلیل بر چه مبنایی استوار است. چون همانطور که در قسمت یک نشان دادم یکی از انواع “ی“، یاءِ پسوندِ دارندگی‌ست. عملا “لکنتی” همان “فرد دارای لکنت” است، بدون هیچ کم و کاست.
ب– یکی دیگر از دلایل گروه مقابل این است که می‌گویند در عبارت لکنتی، لکنت یک ویژگی برای فرد در نظر گرفته می‌شود. ولی در عبارت “فرد دارای لکنت” یکی از دارایی‌های آن فرد است. در ادامه می افزایند که ویژگی را نمی‌توان تغییر داد اما دارایی را می‌توان از دست داد.
جواب: که گفته ویژگی را نمی‌توان تغییر داد؟ حتی اگر “ی” آخر عبارت “لکنتی” را یاءِ نسبت در نظر بگیریم… سیگاری نمی‌تواند سیگارش را ترک کند؟. مشهدی نمی‌تواند مشهد را ترک کند؟ عینکی نمی‌تواند عینک را بردارد؟ پس چرا لکنتی نتواند لکنتش را ترک کند؟ حتی اگر “ی” آخرِ عبارت “لکنتی” را یاءِ پسوند مفعولی در نظر بگیریم، زندانی نمی‌تواند از زندان خلاص شود؟
ج– از دلایل گروه مقابل این است که در مقدمه ی فلان کتاب که یک کتابِ مرجع در درمان لکنت است. نویسنده پیشنهاد داده به جای “لکنتی” از “فرد دارای لکنت” استفاده کنیم و این یکی از قوانین گفتاردرمانی‌ست!!
جواب:
این هم اصلا استدلال نیست، بلکه ارجاع است. ارجاعِ بدونِ استدلال هم ارزش علمی ندارد. در جایی دیگر و در مبحثی درازدامن عرض کرده بودم که درمانگران برای افزایش تاثیر کلامشان بهتر است استدلال کنند، نه اینکه ارجاع بدهند.
د– یکی از دلایل گروه مقابل این است که می‌گویند عبارت “لکنتی” دارای انرژی منفی‌ست و افراد دارای لکنت نسبت به این عبارت حساسیت دارند، پس باید تلاش کنیم این عبارت را با “فرد دارای لکنت” که انرژی منفی ندارد جایگزین کنیم. و در ادامه مثال می‌زنند و می‌گویند “بفرمایید” بهتر از “بتمرگ” است پس “فرد دارای لکنت” بهتر از “لکنتی” است.
جواب: بله بین “بتمرگ” و “بفرمایید” تفاوت زیادی وجود دارد اما در قسمت یک دیدیم که بین دو عبارت “لکنتی” و “فرد دارای لکنت” هیچ فرقی وجود ندارد پس اگر ما از “لکنتی” انرژی منفی می‌گیریم اما از “فرد دارای لکنت” نمی‌گیریم، مشکل از خطای شناختی و فکریِ ماست که باید حل شود نه اینکه با توجیهاتی این خطا را عمیق‌تر کنیم. همانطور که پیشتر عرض کردم یک فرد عینکی هیچ حساسیتی نسبت به این عبارت ندارد.
مطالعه مقاله خطاهای شناختی در لکنت
مجموعه دلایل بالا مرا بر این می‌دارد که بگویم “لکنتی” بهتر از “فرد دارای لکنت” است. در جایی دیگر عرض کرده بودم که درمان لکنت نیازمندِ بومی سازی‌ست، و در این نوشتار یکی از مصادیق لزوم بومی‌سازی را به عینه دیدیم. چرا که این جایگزینی ممکن است در زبانِ انگلیسی دلایلِ زبانی و فرهنگی قابل دفاعی داشته باشد. اما در زبان فارسی چنانکه دیدیم محلی از اعراب ندارد.
نویسنده متن : عمار کاریزی ، استاد دانشگاه ، شاعر و نویسنده ، یک فرد لکنتی
تهیه و تنظیم : مدرسه لکنت ایران، بزرگترین و اولین مرکز تخصصی درمان لکنت در ایران
ما تا خاموشی کامل چراغ لکنت در کنار شما هستیم.
صفحه اینستاگرام مدرسه لکنت ایران (کلیک کنید)