راهنمایی ها و توصیه های ضروری به والدین کودکان دارای لکنت
همواره به والدین کودکان دارای لکنت تاکید بر این نکته ها ضروری است:
ناروانی های خفیف و اولیه در گفتار کودک کاملا طبیعی هستند و ضرورتی وجود ندارد که برای تصحیح آنها تلاش کنید.
با چگونگی گفتار طبیعی و رشد آن در دوران کودکی آشنا شوید.
با کسب اطلاعات بیشتر، مسیر رشد کلامی را برای کودک خود هموارتر کنید (با برخوردهای مناسب).
اگر نسبت به ناروانی های طبیعی کودک خود واکنش درستی نداشته باشید احتمال زیادی دارد که با رفتار نامناسب این مشکل گفتاری را به سمت لکنت یا شدت گرفتن آنها سوق بدهید.
راهنمایی ها و توصیه های ضروری به والدین کودکان دارای لکنت
در این مقاله 40 نکته ضروری و همیشگی برای والدین کودکان دارای لکنت آماده کرده ایم . مجموعه مدرسه لکنت ایران امیدوار است تا با استفاده از این نکات علاوه بر شیرین تر ساختن زندگی برای کودکانی که لکنت دارند ، به درمان لکنت این عزیزان هم کمک فراوانی شود.
به یاد داشته باشید:
- ۱- محیطی آرام و بدون فشار روانی و اضطراب برای کودکتان فراهم کنید. سعی کنید رفتارهایتان بدون اضطراب، فشار، نگرانی، احساس گناه و ناراحتی باشد زیرا کودک این احساسی ها را به خوبی درک میکند و به ناروانی خود پی میبرد. در این شرایط کودک فشار عاطفی زیادی احساس می کند و ناروانی گفتارش افزایش مییابد.
- ۲- با کودک آرام صحبت کنید و سرعت گفتار خود را کاهش دهید (همه اعضای خانواده که با کودک برخورد دارند باید گفتاری آهسته داشته باشند)منظور بزرگسالان هستند.
- ۳- سعی کنید بر رفتارهای خود مسلط باشید و رفتاری از خود نشان ندهید که کودک نسبت به اشکال گفتارش حساسی و آگاه شود. رفتارهای نادرست (مثل ایراد گرفتن های مکرر، مقایسه کردن او با کودکان دیگر، به کار بردن جمله هایی مانند «فکر کن بعد حرف بزن»، «عجله نکن»، «نترس عزیزم») مشکل کودک را تشدید می کند.
- ۴- هرگز کودک را مورد تمسخر و سرزنش قرار ندهید و لقب های نامناسب مثل لال، بی زبان، بی دست و پا، یا لکنتی به او نسبت ندهید.
- ۵- شرایط و موقعیتهایی را فراهم کنید که کودک بتواند به طرز صحیح جنب و جوش و فعالیت داشته باشد (مثل پارک رفتن، ورزشی کردن و…) البته این فعالیتها باید با نظارت شما همراه باشد.
- ۶- فشار زمان را از روی کودک بردارید، عجله نداشته باشید. انتظار نداشته باشید کودک در مدت زمان کوتاه کاری را که به او تحویل دادهاید انجام دهد و صحبتش را تمام کند. در مقابل صحبت کردن کودک، از خود بی حوصلگی و خستگی نشان ندهید.
- ۷- هرگز کودک را وادار به صحبت کردن، شعر خواندن، یا تعریف کردن داستان جلوی جمع نکنید. اما اگر کودک خود تمایل به انجام این کار دارد او را تشویق کنید.
راهنمایی ها و توصیه های ضروری به والدین
مهمترین توصیه ها به والدین کودکان دارای لکنت
- ۸- هنگام صحبت کردن با کودک تماس چشمی برقرار نمایید، تماس چشمی متقابل بین کودک و والدین نقش اساسی در رشد توانایی های اجتماعی وی بازی می کند. خودداری از تماس چشمی به خاطر اضطراب، خجالت یا گیجی در این سن نادر است و فقدان تماس چشمی ممکن است فقط زمانی رخ دهد که کودک روی جریان گفتارش متمرکز می شود.
- ۹- کودک را کمتر مورد سؤال قرار دهید. به جای سؤال های مکرر از طریق بیان اظهار نظر و تفسیر کردن راجع به وقایع با کودک ارتباط برقرار کنید. به بیان دیگر به جای سؤال پرسیدن، تا جایی که ممکن است نظر او را بپرسید
- ۱۰- در مورد برتری طرفی و غلبه یک دست یا پا بر دست یا پای دیگر، خواست خود را به کودک تحمیل نکنید، به کودک اجازه دهید هماهنگ با ویژگی های بدنی اش رفتار کند.
- ۱۱- متناسب با توانایی ها، استعدادها و در حد ظرفیت کودک به او مسئولیت بدهید و در قبال انجام موفقیت آمیز این مسئولیت ها او را تشویق کنید. او از این طریق می تواند ابراز وجود کند، اعتماد به نفس لازم را به دست آورد و علائق و نیازهای خود را به راحتی بروز دهد. او می آموزد توجه والدین را به طرز صحیحی به خود جلب نماید، و نیازهای روحی و عاطفی اش را ارضاء کند. به این ترتیب او هرگز فکر نمی کند که در خانه عضو بیهوده و بی فایده ای است.
- ۱۲- در حضور دیگران از توانایی ها و استعدادهای کودک تعریف کنید و زمینه ارائه آنها را فراهم آورید. از بیان و افشای ناتوانی های کودک جدا خودداری کنید.
- ۱۳- هیچ وقت گفتار کودک را قطع، و یا جمله او را تکمیل نکنید. منتظر باشید گفتارش را خودش به پایان برساند حتی اگر همراه با ناروانی باشد. زمانی که ناروانی به وجود میآید، هیچ واکنش یا حرکتی از خود نشان ندهید که کودک متوجه اشکال در گفتارش بشود. نگاه والدین به کودک در حالت روانی یا ناروانی گفتار او باید یکنواخت باشد.

تمسخر یکی از مهمترین دلایل اشتباه والدین کودکان دارای لکنت
- ۱۴- هرگز گفتار کودک را تقلید نکنید، در مقابل ناروانی های کودک نخندید، و به دیگران نیز این اجازه را ندهید (تذکر یا آگاهی دادن به دیگران را در حضور کودک انجام ندهید)
- ۱۵- شرایط و موقعیتهایی را فراهم کنید که کودک با همسالانش بیشتر تماس داشته باشد و او را تشویق (نه اجبار) کنید در این موقعیتها با دیگران صحبت کند. شرایطی ایجاد کنید که کودک زیاد حرف بزند و در صورت امکان بازی با همسالان را طوری جهت دهید که فرزند شما مسئولیت گروه را به عهده گیرد.
- ۱۶- نکته دیگری که به والدین کودکان دارای لکنت میگوییم این است که وقتی با کودک صحبت می کنید موضوع مکالمه را پشت سر هم و به سرعت تغییر ندهید زیرا ذهن او خسته می شود
- ۱۷- وقتی کودک می خواهد صحبت کند تحت هیج شرایطی شهامت و جرئت او را از بین نبرید.
- ۱۸- وقتی کودک صحبت یا از شما سؤال می کند قبل از جواب دادن چند ثانیه ای مکت کنید تا بدین ترتیب بتوانید با آرامش به او پاسخ دهید.
- ۱۹- از کلمه لکنت برای توضیح نحوه گفتار فرزند خود استفاده نکنید چون ناروانی گفتاری کودک پدیدهای طبیعی و بخشی از یادگیری زبان و گفتار محسوب میشود.
- ۲۰- اگر کودک از شما میپرسد «چرا نمی توانم درست صحبت کنم؟» در جواب از این توضیح ها استفاده کنید: «همه ما هنگام صحبت کردن گاهی گیر می کنیم و تپق میزنیم. بعضی افراد بیشتر از دیگران اشتباه می کنند. بچه های کوچک ممکن است در صحبت مشکل بیشتری داشته باشند چون در حال یادگیری هستند. اشتباه در هنگام یادگیری کاملا طبیعی است».
- ۲۱- سعی کنید زمانی که خودتان در گفتار خطا دارید کودک را به نحوی متوجه خطای گفتاری خودتان کنید. بدین طریق کودک میفهمد که اشتباه در گفتار امری طبیعی است و به درک او از این موضوع کمک می شود.
- ۲۲- وقتی به نظر میرسد که کودک به دنبال کلمه یا عبارتی میگردد یا میخواهد جمله یا عبارتی را کامل کند صبر کنید تا او بتواند این کار را انجام دهد. هر گز با عجله داخل حرف او نپرید و جمله او را تکمیل نکنید. اگر نتوانست کلمه را پیدا کند در حالتی آرام و غیررسمی کلمه یا عبارت مورد نظر را به او یادآوری کنید.
- ۲۳- هر روز زمان مشخصی را به صحبت کردن با کودک اختصاص دهید. مثلا برای او کتاب بخوانید یا معما طراح کنید تا به او توجه بیشتری داشته باشید. لازم نیست زمانی را که به این کار اختصاص می دهید طولانی باشد به طور مثال هر بار ۱۵ دقیقه کافی است. مهم این است که این کار را تکرار کنید. این عمل اعتماد به نفسں کودک را تقویت میکند۔
- ۲۴- کودک را تشویق کنید تا در مورد ترسها، هیجان ها و ناکامی هایش با شما صحبت کند. شما هم می توانید از ترس های گذشته و حال خود با فرزندتان صحبت کنید.
نقش برقراری کلامی والدین فرزندان دارای لکنت
- ۲۵- برای برقراری ارتباط غیرکلامی مناسب، گاهی به او نگاه کنید و لبخند بزنید. اگر علت لبخند را جویا می شود بگویید برای این است که دوستش دارید. گهگاه که از کنار شما میگذرد او را نوازش کنید، کمکش کنید تا کارهای مشکل را با اشتیاق انجام دهد. هرگز از او نخواهید تا جمله های سخت را بیان کند.
- ۲۶- این کودکان معمولا وقتی که در یک گروه قرار میگیرند و همراه با سایرین مطلبی را میخوانند یا وقتی که از حفظ شعر یا آوازی را با صدای موزون میخوانند مشکلی ندارند. این گونه موقعیتها را برای کودک فراهم کنید.
- ۲۷- اگر چندین کودک در خانواده هستند هرگز آنها را با یکدیگر مقایسه نکنید و یکی را الگوی رفتاری دیگری قرار ندهید. توجه کنید که فرزندان پسر معمولا دیرتر از دختران شروع به حرف زدن می کنند و خطاهای آنها نیز بیشتر است.
- ۲۸- موقعیتهایی را که کودک در آنها روان صحبت میکند و موقعیتهایی را که با افزایش لکنت همراهند پیدا و یادداشت کنید. سپس سعی کنید حتی الامکان موقعیتهایی را که موجب بروز لکنت در کودک می شود
کاهش دهید یا به حداقل برسانید و یا سعی کنید از قرار دادن کودک در آن شرایط نامطلوب جلوگیری کنید تا کودک مجبور نباشد در آن شرایط صحبت کند. - ۲۹- هرگز با کودک به تندی برخورد نکنید چون ناروانی های گفتار کودک که در هنگام خشم به وجود می آید در نظر وی بیشتر جلوه می کند. سعی کنید هر روشی را که برای تربیت و مدیریت رفتار او به کار می برید این تصور را در او به وجود نیاورد که بچه بدی است.
- ۳۰- هنگامی که کودک خشم و عصبانیت خود را نشان میدهد فرصت لازم را برای شنیدن حرفهای او اختصاص دهید. با او در مورد علت عصبانتیش صحبت کنید و وی را متوجه سازید که چگونه هدفش را به آرامی ابراز کند. وقتی کودک راه درست بیان احساس هایش را پیدا کند، کشمکش درونی که علت برخی از ناروانی های گفتاری است کاهش مییابد.
- ۳۱- نقاط قوت کودک را تشویق کنید و نقاط ضعف وی را بی اهمیت نشان دهید. باید توجه کنید که اعتماد به نفس با حرف زدن ایجاد نمی شود. تشویقهای لفظی بی مورد نه تنها مفید نیست بلکه کودک را بد گمان نیز می کند و احساس ناامنی در او بوجود میآورد. توجه به نقاط قوت کودک باید واقعی باشد و وی در عمل تشویق گردد.
- ۳۲- کودک را در فعالیتهایی که به خوبی از عهده آنها بر میآید شرکت دهید خصوصاً فعالیت هایی که تسلط او در آنها کاملا بارز باشد. به طور مثال اگر کودک دختر است از او بخواهید که همراه با شما سفره غذا را بچیند، گردگیری یا پذیرایی کند. اگر پسر است به پدرش در کارهایی مانند شستن ماشین، واکس زدن و… کمک کند.
روش برخورد صحیح والدین با موضوع لکنت کودکان
- ۳۳- هیچگاه حرف کودک را قطع نکنید. وقتی فرزندتان صحبت میکند به جای این که با اضطراب و نگرانی به او نگاه کنید تماس چشمی طبیعی و مناسب با او برقرار سازید.
- ۳۴- والدین کودکان دارای لکنت این نکته حائز توجه است که به هنگام صحبت با کودک سعی کنید بیشتر جمله های ساده و کوتاه به کار ببرید. درک جمله های طولانی و پیچیدہ برای کودک دشوار است و در او تنش ایجاد میکند.
- ۳۵- هنگام صحبت کردن با کودک سرعت گفتارتان را تنظیم کنید. با سرعت کمتر در گفتار، به کودک فرصت پردازش جمله های شنیده شده را می دهید و نیز الگوی صحبت کردن شمرده تر را در اختیارش می گذارید. هر چه شما سریع تر صحبت کنید، کودک نیز سعی میکند سریع تر حرف بزند و این کار مشکل کلامی وی را افزایش میدهد.
- ۳۶- والدین کودکان دارای لکنت لطفا به این نکته توجه کنید که با صدای بلند برای کودک داستان بخوانید، این کار برای ابراز توجه خاصی شما به کودک اهمیت دارد. داستان را با نظم و هماهنگی مناسب و به میزان کافی بلند بخوانید. وقتی داستانهای مورد علاقه او را چندین بار می خوانید اجازه دهید اگر مایل بود بعضی از قسمتها را او بگوید و یا داستان را با کلمه ی خودش تمام کند. برای او از حادثه های جالب دوران کودکی خودتان و یا دورانی که او خردسال بوده است تعریف کنید. همه بچه ها عاشق شنیدن این ماجراها هستند.
- ۳۷- از گفتن داستان های مهیج و ترسناک برای کودک حتی اگر از شنیدن آنها لذت میبرد خودداری کنید زیرا از نظر سلامت روان مخرب هستند. اگر روشن بودن تلویزیون مانع از داستان گویی می شود ساعتی را تعیین کنید که تلویزیون خاموش است.
- ۳۸- زمان خواب کودک را تنظیم کنید. اگر تا به حال به زمان خواب کودک توجهی نداشته اید به تدریج آن را تنظیم کنید. شما نمی توانید به زور کودک را به زود خوابیدن مجبور کنید چون مقاومت بیشتر او را سبب می شوید. از فعالیتهای نامربوط قبل از خواب اجتناب کنید. او را در محلی که سر و صدای افراد خانواده زیاد نیست بخوابانید. سعی کنید قبل از زمان خوابش با او بازی نکنید. میتوانید قبل از اینکه به رختخواب برود، او را برای چند دقیقه در آغوش بگیرید تا از هیجان ها و شیطنتهایش کاسته شود و آرامش یابد. به کودکتان آموزش دهید که زمان خواب او زودتر از شماست. توجه و توانایی شما در تنظیم برنامه خواب کودک موجب می شود بتوانید برنامه های دیگر او را نیز منظم کنید.
- ۳۹- برخورد شما در مورد شب ادراری کودک خیلی مهم می باشد. طوری عمل کنید که کودک خود را بی کفایت یا مزاحم احساس نکند. به او کمک کنید تا نتیجه بی توجهی اش را ببیند ویا بدون اینکه احساس کند از علاقه شما به او کم شده است او را با ملایمت به تمیز کردن محل و تعویض لباسش وادار کنید. لازم است کودک بداند با وجود رفتاری که نشان می دهید او را میپذیرید و دوستش دارید.
با تشکر از توجه شما والدین عزیز لیلا اسماعیلی آسیب شناس گفتار و زبان (گفتاردرمانگر تخصصی لکنت)
نحوه تعامل معلم با دانش آموز دارای لکنت را اینجا بخوانید (کلیک کنید)
عااالی بود تشکر
ممنونم از توجه شما دوست عزیزم
لطفا مطالب آموزشی بیشتری قرار دهید ، ممنونم از سایت خوبتون که ما رو راهنمایی میکنین
بله حتما ممنون از توجه شما دوست عزیز
خیلی مفید بود.ممنون از مطالب خوبتون ومنتظر مطالب عالیتون بازهم هستم🌸
سپاسگزارم بابت فیدبک مثبت شما و همراهیتون