شناسایی لکنت در گفتار فرد ممکن است کار ساده ای به نظر بیاید. ناروانی اغلب مشخص و مختل کننده ی ارتباط افراد است. معمولا وقتی فرد یا کودک لکنت میکند، شنونده ها میتوانند تشخیص دهند . با این حال، در لحظه ناروانی، لکنت میتواند بیش از آنچه برای مردم قابل مشاهده است اثر گذار باشد. بعضی از مشخصه های گفتار همراه با لکنت، برای شخص شنونده به راحتی قابل تشخیص نیست. در نتیجه، شناخت لکنت نیازمند مهارتهای یک آسیب شناس گفتار و زبان متخصص لکنت است.
تشخیص لکنت زبان
در طول یک ارزیابی، اسیب شناس گفتار و زبان به تعداد و نوع ناروانی های گفتاری که فرد در شرایط مختلف تولید می کند دقت میکند.آسیب شناس گفتار و زبان همچنین شیوه های واکنش فرد به ناروانی و سازگاری با آن را ارزیابی می نماید. او همچنین اطلاعاتی در مورد مسخره شدن که ممکن است مشکل را بدتر کند نیز جمع آوری میکند. ارزیابی های مختلفی ( مثل سرعت گفتار، مهارت های زبانی) بسته به سن و تاریخچه ی لکنت فرد انجام می شوند. سپس اطلاعات فرد آنالیز میشود که تشخیص داده شود که آیا ناروانی وجود دارد یا خیر. اگر اینگونه باشد، میزان تاثیر لکنت بر توانایی انجام دادن و مشارکت در فعالیت های روزانه تعیین می گردد.
عوامل تشدید کننده لکنت
موقعیتهایی که شدت لکنت را دستخوش تغییر میکنند :
.
_مهمانی های شلوغ و جشن ها ، مراسم ختم و از این دست
_بستری شدن یکی از اعضای خانواده در بیمارستان برای مدت طولانی
_بستری شدن خود کودک در بیمارستان ، حتی برای مدت کوتاه
_به سفر رفتن یکی از اعضای خانواده برای طولانی مدت
_فوت یکی از اعضای خانواده یا نزدیکان
_مسافرت رفتن همراه با کودک
_نقل مکان کردن به یک منزل دیگه
_عوض کردن مدرسه یا مهدکودک بچه
_ازدواج مجدد یا طلاق والدین ، یا ازدواج خواهر و یا برادر
_دعوای شدید یکی از والدین با کودک
_استرس وارد کردن به کودک به دلیل امتحانات مدرسه
_به وجود آمدن مشکلات مالی یا خانوادگی برای اعضای خانواده و صحبت کردن در این خصوص در حضور کودک
__________
یکسری از این موارد ، امکان پیشگیری دارد ، برخی نیز امکان پیشگیری ندارند. اما باید کودک را برای آنها آماده کرد تا روی شدت لکنتش تاثیر منفی نگذارد. نحوه آماده کردن کودک بستگی به شخصیت کودک دارد، قطعاگفتار درمانگر خود کودک ، خیلی بهتر از هر شخص دیگری میتواند شما را در این خصوص راهنمایی کند.
علائم لکنت در کودکان
علائم لکنت شامل تکرار ( تا تا تا تابلو ) یا (ت ت ت تابلو) کشیده گویی ( تااااااااابلو ) و یا وقفه در ابتدای یک کلمه یا قسمتی از آن است که فرد برای گفتن آن تلاش و تقلا میکند.
کودکان دارای لکنت به خوبی از نحوه بیان جملات آگاهی دارند چراکه ممکن است بارها و بارها این کلمات را بدون لکنت گفته باشند اما در حال حاضر و با توجه به موقعیتی که در آن قرار گرفته اند، نمیتوانند کلمه را آرام و بدون دغدغه برزبان بیاورند و فشار نسبتا زیادی را متحمل میشوند.
علائم ثانویه لکنت ( ممکن است وجود داشته باشند و ممکن است وجود نداشته باشند)
کودکان دارای لکنت برای لکنت نکردن تلاش میکنند و یا سعی میکنند پس از وقوع لکنت از آن عبور کنند. پلک زدن ، چرخاندن چشم ها به اطراف ، کوبیدن پاها بر زمین ، و واکنش های مختلف فیزیکی از نمونه های بارز تقلا کردن در کودکان دارای لکنت به شمار میرود. معمولا اینگونه فشارها مدتی بعد از شروع لکنت در کودک اتفاق می افتد. شاید این تلاش ها و استفاده کردن از فشارهای فیزیکی ، ابزار کمکی خوبی برای نجات کودک از لکنت باشد و شاید به بهتر صحبت کردن کودک نیز کمک کند اما این تلاش ها به مرور زمان ممکن است صحبت کردن را برای کودک مشکل کند و از طرفی نهادینه شدن این عادتها آسیب های بعدی را نیز در پی خواهد داشت. به طور قطع برای رفع این مشکل به کمک یک آسیب شناس گفتار وزبان ( گفتاردرمانگر تخصصی لکنت) احتیاج است.
تشخیص لکنت در کودکان
در مورد کودکان کم سن و سال مهم است که پیش بینی شود آیا احتمال ادامه یافتن لکنت وجود دارد یا خیر. یک ارزیابی مشتمل است بر تعدادی آزمون ، مشاهدات و مصاحبه هایی که طراحی شده است تا ریسک تداوم لکنت در کودک را تخمین بزند. اگر چه اختلاف نظرهایی در بین آسیب شناسان گفتار و زبان در مورد اینکه کدام عامل خطر مهم تر است و باید در نظر گرفته شود، وجود دارد. عواملی که توسط بسیاری از متخصصین در نظر گرفته میشود، شامل موارد زیر است:
– سابقه ی خانوادگی لکنت
– لکنت هایی که شش ماه یا بیشتر طول کشیده اند
– وجود اختلالات گفتاری یا زبانی دیگر
– هراس یا نگرانی شدید در مورد لکنت از جانب کودک یا خانواده اش
نحوه تشخیص لکنت
هیچ عاملی به تنهایی نمیتواند برای پیش بینی کردن اینکه آیا لکنت کودک تداوم خواهد داشت یا نه به کار رود. ترکیبی از این عوامل میتواند به آسیب شناسان گفتار و زبان کمک کند که تشخیص دهد آیا امکان تداوم لکنت در صورت عدم اقدام به درمان وجود دارد یا خیر.
تشخیص لکنت در بزرگسالان
در مورد بزرگسالان و کودکان بزرگتر، این سوال که آیا لکنت ادامه دار است یا نه اهمیت کمتری دارد. زیرا لکنت آنقدر ادامه پیدا کرده است که آن را تبدیل به یک معضل در زندگی فرد کرده است. برای این افراد ارزیابی شامل آزمون ها، مشاهدات و مصاحبه هایی است که طراحی شده تا شدت کلی اختلال را تخمین بزند. به علاوه تاثیری که اختلال بر توانایی فرد برای برقراری ارتباط و ایجاد مشارکت مورد نیاز در فعالیت های روزانه دارد ارزیابی میشود. اطلاعات ارزیابی برای طراحی برنامه ی درمانی خاص استفاده می شود، برنامه ای که طراحی میشود تا به فرد کمک کند :
– روان تر صحبت کند
– موثرتر ارتباط برقرار کند
– کامل تر در فعالیت های زندگی مشارکت کند
لکنت یک اختلال گفتاری است که ممکن است بر روی فرد تأثیر گذاشته و ارتباطات او را مختل کند. در این مقاله، به بررسی علائم، علل و راههای مدیریت لکنت میپردازیم. همچنین، راههایی برای کمک به افراد مبتلا به این اختلال در ارتباط با دیگران و جلوگیری از تبعات روانی آن خواهیم داشت.
علائم و نشانهها
1. لغزش در گفتار
لکنت ممکن است با لغزش یا تکرار برخی کلمات یا صداها در گفتار فرد همراه باشد. این موضوع میتواند باعث اختلال در جریان طبیعی صحبت کردن شود.
2. قطع گفتار
در برخی موارد، فرد ممکن است در حین گفتار قطع کند و به نظر بیاید که کلمات را نمیتواند به طور صحیح ادامه دهد. این ممکن است به دلیل تنش و استرس ایجاد شود.
علل احتمالی
1. علل ژنتیکی
تحقیقات نشان دادهاند که لکنت ممکن است به دلیل عوامل ژنتیکی وارثی ایجاد شود. در برخی موارد، افرادی که والدین یا فامیلهایی با لکنت داشتهاند، احتمال ابتلا به این اختلال را دارند.
2. فشار روانی
فشارهای روانی میتوانند لکنت را تشدید کنند یا آن را به وجود آورند. استرسهای روانی در محیطهای اجتماعی یا تحصیلی میتوانند به عواملی برای ایجاد یا تشدید این مشکل تبدیل شوند.
راههای مدیریت و درمان
1. مشاوره تخصصی
مشاوره با یک تخصصی در زمینه گفتار و زبان میتواند به فرد کمک کند تا مهارتهای بهتری در مدیریت لکنت پیدا کند. تمرینهای مشخصی میتوانند به بهبود گفتار او کمک کنند.
2. تراپی شناختی رفتاری
تراپی شناختی رفتاری نیز میتواند در مدیریت لکنت مؤثر باشد. این روشها به فرد کمک میکنند تا با تغییر الگوهای ذهنی و رفتاری خود، بهبود گفتاری را تجربه کند.
تسهیم تجربیات
1. به اشتراکگذاری تجربیات
با داشتن افرادی که تجربههای مشابهی داشتهاند، افراد مبتلا به لکنت میتوانند احساس همبستگی کنند و از تجربیات یکدیگر یاد بگیرند.
2. کمک از خانواده و دوستان
خانواده و دوستان با ارتباط مداوم و حمایت معنوی میتوانند به فرد مبتلا به لکنت کمک کنند تا با این وضعیت سازگاری پیدا کند.
پرسشهای متداول
1. آیا لکنت بهبود پذیر است؟
بله، با مشاوره مناسب و تمرینات منظم، بسیاری از افراد قادر به بهبود گفتار خود هستند.
2. آیا لکنت تنها در گفتار مشاهده میشود؟
خیر، لکنت ممکن است به مشکلات دیگری همچون خجالت یا اختلالات اجتماعی منجر شود.
3. آیا از دوران کودکی میتوان به لکنت پیشبینی کرد؟
تا حدی میتوان از علائم دوران کودکی پیشبینی کرد، اما ممکن است تا بزرگتر شدن علائم تغییر کنند.
نتیجهگیری
لکنت یک اختلال گفتاری است که میتواند بر روی جریان طبیعی صحبت کردن افراد تأثیر بگذارد. با مشاوره تخصصی و استفاده از راههای مدیریتی، افراد مبتلا به این اختلال میتوانند مهارتهای بهتری در گفتار پیدا کنند و با این وضعیت سازگاری داشته باشند
مطلب ترجمه شده از مطالب سایت انجمن گفتار، زبان و شنوایی آمریکا با کمی دخل و تصرف توسط آسیب شناس گفتار و زبان
مدرسه لکنت ایران (بزرگترین مرکز تخصصی گفتاردرمانی و درمان لکنت در ایران)
صفحه اینستاگرام مدرسه لکنت ایران (کلیک کنید)