گفتار جنبه های مختلفی دارد که عبارتند از: تنفس، آواسازی، تشدید، تولید و روان بودن گفتار. روان بودن گفتار یکی از ویژگی های گفتار طبیعی است و منظور از آن، سلاست و فصاحت گفتار است و شامل عوامل ساختاری مهمی نظیر: سرعت، سهولت در تولید و ریتم می باشد. هرگونه اختلال در تداوم، سرعت تولید، برنامه ریزی، ریتم گفتاری و یا ترکیبی از این عوامل،
باعث ایجاد پدیده ای به نام ناروانی ( nonfluency ) یا لکنت می شود، لکنت یک اختلال چندبعدی است. لکنت شامل عناصر هسته ای، یا “سطحی” و همچنین شامل عناصری می شود که در زیر سطح هستند. عناصر سطحی جنبه های رفتارهای هسته ای لکنت– حرکات تولیدی تکرارشونده، وضعیت های تولیدی ثابت شده، و هرگونه رفتارهای غیرکلامی و کلامی مرتبط با لکنت مانند شکلک های چهره ای، به میان اندازی ها و حاشیه گویی ها- را دربرمی گیرند. عناصری که در زیر سطح قرار دارند، شامل جنبه های پنهان یا عاطفی لکنت هستند، مانند اجتناب از صحبت کردن، کاهش مشارکت اجتماعی و شغلی و عملکرد عاطفی منفی در حیطه هایی مثل مکان کنترل ( locus of control )، خلق و خو و اضطراب. به دلیل اینکه الگوهای پیچیده ی لکنت پیشرفته ، شامل رفتارها، هیجانات و شناخت ها می گردد، درمانی بیشترین کارآمدی را دارد که همه ی این حیطه ها را مورد هدف قرار دهد.
لکنت به دو دسته ی اصلی اکتسابی و رشدی طبقه بندی می شود. درمان لکنت رشدی در سه فاز زمانی پیش دبستانی، سن مدرسه و بزرگسالی مورد بررسی قرار می گیرد.
در زمینه ی اجزای اصلی درمان لکنت در بزرگسالان، اختلاف نظرات بسیاری وجود دارد. با وجود اینکه رویکردهای درمانی بسیار مختلفی برای درمان لکنت در بزرگسالان وجود دارد، بسیاری از این رویکردها را می توان به دوگروه تقسیم بندی کرد. این گروه ها شامل آن دسته از رویکردهایی هستند که عمدتا به مسائل شناختی/ اضطرابی، یاافزایش روانی گفتار اختصاص یافته اند. این دو گروه به ترتیب به عنوان “مدیریت لکنت ( stuttering management )” و “بازسازی گفتار ( speech restructuring )” نامیده می شوند.
رویکردهای مدیریت لکنت معمولا به فرد آموزش می دهند که با شدت کمتری لکنت کند و رویکردهای شکل دهی روانی ( fluency- shaping approaches ) یا بازسازی گفتار به فرد آموزش می دهند که بطور روانتر صحبت کند. در 11 تا 21 سال گذشته، تلاش برای ترکیب رویکردهای شکل دهی روانی با رویکردهای مدیریت لکنت افزایش یافته است. بعنوان مثال برنامه های فشرده ی معروف لکنت، مانند CSP ) Comprehensive Stuttering Program ) در دانشگاه آلبرتا، برنامه ی درمانی فشرده در موسسه ی آمریکایی لکنت و برنامه ی
فلوانسی پلاس( Fluency Plus Program )، اخیرا همگی قدری عناصر اساسی بازسازی شناختی و/ یا مدیریت لکنت را به تاکید شکل دهی روانی سنتیشان اضافه کرده اند.
در این صفحه شما علاقمندان گرامی میتوانید به کتابهای تخصصی رشته گفتاردرمانی دسترسی پیدا کنید. کتابها قابل دانلود میباشند.
در این صفحه شما میتوانید به مقالات معتبر و جدید مربوط به رشته گفتاردرمانی و درمان لکنت دسترسی پیدا کنید. مقالات قابل دانلود میباشند.