علت لکنت

علت لکنت : تحقیقات، نقش عوامل ژنتیکی و وراثت را در حدود %77 در افراد دارای لکنت تایید کرده است. همچنین نشان داده شده که در انتقال این اختلال، یک ژن واحد، به تنهایی نقش نداشته و حالت مولتی ژن وجود دارد.

لکنت

یک اختلال گفتاری است که جریان روان گفتار را مختل می کند.

علائم لکنت

علائم لکنت به اختصار شامل موارد زیر میباشند:

1. تکرار : مثل س س س سلام
2. کشش : مثل ســـــــــــــــــلام
3. قفل یا گیر : زمانی که صدایی از اندامهای گـفـتـاری خارج نمیشود درحالیکه فرد در تلاش برای گفتار است.
4. رفتارهای اضافه : به صورت کلامی و یا غیرکلامی

در کنار لکنتی که شما میشنوید، ممکن است مشاهده کنید که فرد رفتارهایی را به صورت کلامی و یا غیرکلامی در هنگام گفتار از خود نشان دهد. این رفتارهای اضافه بر لکنت عمدتا به دلیل تلاش فرد برای اجتناب و یا رهایی از احساس عدم کنترل در لحظه لکنت به وقوع میپیوندد.

دو ویژگی مهم لکنت، (تغییرات لکنت) در شرایط و روزهـای مختلف و (غیرقابل پیش بینی بودن) آن میباشد.

تشخیص افتراقی

بیشتر کودکان در دوره یادگیریِ گفتار، علائمی از ناروانی را با شدت های مختلف نشان میدهند که ممکن است ناروانی طبیعی و یا لکنتِ رشدی باشد . لکنتِ رشدی، لکنتی است که عمدتا در دوران کودکی و دوره رشد گفتار و زبان آغاز شده و ممکن است در صورت عدم درمان مناسب تا بزرگسالی ادامه پیدا کند. انواع دیگری از لکنت (لکنت نوروژنیک و لکنت سایکوژنیک) و ناروانیهای گفتاری نیز وجود دارند که ممکن است علائم لکنت رشدی را نشان دهند ولی متفاوت میباشند.

علت لکنت زبان ناگهانی در کودکان

• در بیشتر افراد، لکنت، بین سنین 2 تا 4 سالگی، شروع میشود.

در نیمی از کودکان، لکنت به صورت تدریجی و در نیمی به صورت ناگهانی بروز پیدا میکند.

• بروز لکنت در پسران و دختران، در ابتدا تقریبا به یک نسبت است ولی با افزایش سن، در سنین مدرسه و بزرگسالی، شیوع لکنت در جنس مذکر تقریبا 3 الی 4 برابر جنس مونث گزارش شده است که میتواند نشانگر نرخ بالاتر بهبودی در دختران باشد.
• شیوع لکنت در کودکان در حدود %5 و در بزرگسالان در حدود %1 گزارش شده است که نشان دهنده بهبودی خودبه خودی و یا شانس بهبودی بالا از طریق درمان در سنین کودکی میباشد.

علت لکنت زبان

تحقیقات، نقش عوامل ژنتیکی و وراثت را در حدود %77 در افراد دارای لکنت تایید کرده است. همچنین نشان داده شده که در انتقال این اختلال، یک ژن واحد، به تنهایی نقش نداشته و حالت مولتی ژن وجود دارد.

هنوز علت دقیق لکنت مشخص نیست؛ به این دلیل فرضیات متعددی در مورد علت شناسی لکنت وجود دارد. آنچه آخرین فرضیات به آن اشاره میکنند این است که برای ایجاد، بروز و رشد لکنت عوامل متعددی دخیل هستند.

حتما بررسی بفرمایید: آزمون مقیاس فردی لکنت SSS

وجود آسیب در پردازش های عصبیِ مرتبط با گفتار، از عواملِ ضروری برای ایجاد لکنت در یک فرد میباشد. شواهد علمی حاکی از وجودتفاوت هایی در ساختار و یا عملکرد نورولوژیک افراد دارای لکنت، در مقایسه با سایر افراد می باشد.

علت بروز لکنت

هرچند وجود عوامل نورولوژیک برای بروز لحظه لکنت جزء «عوامل ضروری» است، اما کافی نیست و لکنت، تحت تاثیرِ «عوامل برانگیزاننده»، بروز می یابد. عوامل برانگیزاننده، در گفتار فرد وجود دارند؛ پیچیدگی زبانی و استرس هجایی از جملۀ این عوامل هستند.

عوامل دیگری نیز وجود دارند که بروز لکنت را در شرایطی کم و یا زیاد میکنند و «عوامل تعدیل کننده» نامیده میشوند. عوامل تعدیل کننده،عوامل شناختی و فیزیولوژیک میباشند؛ تاثیر این عوامل به این صورت است که مثلا در شرایط بیماری، خستگی و یا اضطراب، آستانه ایجاد لکنت پایینتر آمده و احتمال وقوع لکنت بیشتر میشود. یا زمانیکه فرد در آنِ واحد چند عمل را انجام میدهد احتمال وقوع لکنت بیشتر میشود.

درمان لکنت زبان

در برخی از تحقیقات نشان داده شده که حدود %77 از کودکان، به صورت خودبه خود و بدون دریافت مستقیم خدمات درمانی، حتی تا 4 سال بعد از شروع لکنت ، بهبود پیدا می کنند. با این حال کاملا مشخص نیست کدامیک از کودکان خودبه خود بهبود پیدا میکنند.

بعضی از عوامل احتمال ادامه پیدا کردن لکنت و عدم بهبود بدون دریافت درمان با گفتاردرمانی را افزایش میدهند. این عوامل در جلسات گفتاردرمانی توسط گفتاردرمانگر متخصص در حیطه درمان لکنت ، بررسی میشوند.

مداخله زودهنگام

با توجه به نرخ بالای بهبود خودبه خودی، این سوال مطرح میشود که کدامیک از رویکردها را انتخاب کنیم؟ «مداخله زودهنگام» و یا «عدم مداخلۀ درمانی»، به امید بهبودی خودبه خودی؟!

مداخله ی زودهنگام، به دلایل زیر نسبت به عدم مداخله به امید بهبود خودبه خودی ترجیح داده میشود:

حتما بخوانید : درمان لکنت با شبیه سازی ذهن

1. عدم اطمینان در پیشبینی بهبود خودبه خودی برای کودک خاص
2. زمان بهبودی خودبه خودی معمولا طولانی است.
3. واکنش منفی کودک و محیط به ناروانی و خطر ایجاد مشکلاتی برای سلامتی روانی کودک مانند اضطراب اجتماعی.
4. شانس بهبودی کامل، قبل از 6 سالگی، بسیار بالاتر میباشد.
5. شانس بهبودی لکنت با درمان، در حدود 7 برابرِ بهبود خودبه خودی است.

هنگامی که لکنت شروع میشود، والدین کودک دارای لکنت با توصیه های متعددی نظیر درمان های دارویی، طب سنتی، مراجعه به روانشناس، مراجعه به گفتاردرمانگر، تغذیه درمانی و غیره برای درمان مواجه میشوند. در این میان، ممکن است افرادی از نگرانی و بی اطلاعی والدین سوء استفاده کرده و با دریافت هزینه های بسیار، درمان های ناکارامدی را ارائه کنند. آنچه که تا کنون مشخص شده، این است که درمانهای به روز و منسجمِ گفتاردرمانی، تنها راه بهبود لکنت میباشد.

هدف از انتخاب یک برنامه درمانی توسط گفتاردرمانگر، با توجه به سن و نوع برنامه درمانی متفاوت است؛ اما میتوان گفت هدفِ کلّی تمام برنامه های مبتنی بر شواهد لکنت این است که افراد دارای لکنت یاد بگیرند به شیوه ای راحتتر صحبت کنند، احساس و نگرش مثبتی نسبت به صحبت کردنِ خود داشته باشند و در اجرای فعالیت های فردی و اجتماعی فعالانه مشارکت نمایند.

مدت زمان و نوع درمان، به نیازهای فرد، شدت و تغییرات لکنت او در طی زمان، بستگی دارد.

درمان های موجود برای لکنت شامل دو مرحله هستند که هدف از مرحله اول، رسیدن به معیارهای مشخص شده در درمان، وهدف از مرحله دوم، تثبیت و جلوگیری از بازگشت لکنت است.

در نتیجۀ گفتاردرمانی، بیشتر کودکان قادر به حذف کامل لکنت خود خواهند شد. برخی دیگر نیز، روش هایی را یاد میگیرند که لکنت آنها را کمتر و راحتتر خواهد کرد.

اگرچه درمان زودهنگام در اولویت قرار دارد و هدف درمان زودهنگام حذف لکنت است، اما روش های موثری برای درمان کودکان مدرسه رو، نوجوانان و بزرگسالان وجود دارد که منجر به کاهش لکنت، بهبود ارتباط و افزایش کیفیت زندگی فرد دارای لکنت میشود.

آنچه اهمیت دارد این است که همه افراد دارای لکنت در هر سنی میتوانند با مراجعه به گفتاردرمانگر، اعتمادبه نفس بالایی را در برقراری ارتباطات کلامی خود تجربه کنند.

خلاصه

لکنت یک اختلال گفتاری است که جریانِ روانِ گفتار را مختل میکند. و شامل علائمی مانند تکرار، کشش، قفل و یا حرکات اضافه در واکنش به لکنت میباشد.

• مطالعات نشان میدهند که لکنت، بر اثر ترس، تقلید و یا اضطراب به وجود نمیآید؛ بلکه بر اثر سازوکار عوامل نورولوژیکال، زبانی و هیجانی به وجود میآید.

• شناسایی ریسک فاکتورهای مزمن شدن لکنت و ارجاع به موقع به متخصص گفتاردرمانی در پیشگیری از تبدیل شدن لکنت کودکان به لکنت مزمن تا بزرگسالی جلوگیری میکند.

• با توجه به اینکه از زمان شروع لکنت تا بهبود خودبه خودی (در سه چهارم کودکان)، ممکن است از 6 ماه تا چند سال طول بکشد، نیاز به مشاورات و پیگیریهای لازم ضروری میباشد.

• مطالعات نشان داده اند که تاثیر درمان لکنت، 7 برابر بهبود خودبه خودی است.
• بسیاری از مراجعان بزرگسال دارای لکنت اظهار میکنند که در کودکی بارها این جمله را شنیده اند: «وقتی بزرگ شدی، خوب میشوی…».

• آگاهی صحیح والدین از لکنت و واکنش صحیح آنها به کودک دارای لکنت، در کاهش نگرانی ها و اضطراب خانواده نقش بسزایی دارد.

مدرسه لکنت ایران (بزرگترین مرکز تخصصی گفتاردرمانی و درمان لکنت در ایران)

صفحه اینستاگرام مدرسه لکنت ایران (کلیک کنید)