شناخت کامل لکنت اولین قدم برای درمان
امروز در بحش مقالات سایت لکنت ایران به بررسی موضوع شناخت کامل لکنت اولین قدم برای درمان خواهیم پرداخت.
گفتار غیر روان یا لکنت یک اختلال گفتاری گسترش یافته ، جا افتاده و پیچیده هست که بر اثر عوامل گوناگونی پدیدار و تشدید می شود در واقع چیزی بیش از تکرار صداهاست که دیگران می بینند و می شنوند.
همه آدم ها دچار اختلال در گفتار هستند اما در افراد لکنتی اختلال خیلی بیشتر هست .
نسبت معینی از مردم جهان از هر قوم و ملیتی دچار این عارضه هستند و این آمار تقریبا ثابت هست .
لکنت شبیه علف هرز است و کندن سطحی علف نتایج گذرا دارد اگر می خواهید این ناهماهنگی را کامل برطرف کنید باید ریشه علف هرز را بیرون بیاورید لکنت در افراد مشابه همدیگر نیست و به همین دلیل درمان ثابت و مشخصی ندارد .
عوارض لکنت
لکنت به همراه خود عوارضی دارد که این عوارض به همدیگر مرتبط و یکدیگر را تقویت و تشدید می کنند به عبارتی اثر متفابل روی همدیگر دارند
این عوارض شامل :
- تمایل به بی حرکت ایستادن
- آهسته صحبت کردن
- پرهیز از ارتباط چشمی
- کناره گیری از اجتماع
- استفاده از آغازگرها و پر کننده ها
- ترس از بعضی موقعیت های گفتاری
- الگوی تنفسی نامنظم
- سفت شدن غیر ضروری عضلات مرتبط با سخن گفتن ( سازوکار وال سال وا .. Valsalva)
- عواطف و احساسات منفی ، خجالت ، احساس گناه ، ناکامی ، فقدان اعتماد به نفس
- اجتناب از بیان یک سری کلمات و پیدا کردن جایگزین برای آنها
- مقاوت در برابر تغییراتتوضیح مفصل هر کدام از موارد بالا را در ادامه مطلب دنبال کنید . دانستن این موارد پیش از انجام تمرین های بهبودی لازم و ضروری هست
- تمایل به بی حرکت ایستادن
در موضوع شناخت کامل لکنت اولین قدم برای درمان افراد بدون لکنت هنگام صحیت از حرکات دست ، سر و صورت برای حالات روانی خود وانتقال آن به شنونده استفاده می کنند . همون زبان بدن یا Body Language اما اغلب ما که لکنت داریم اینقدر درگیر حرف زدنمون هستیم که کم کم فراموش کردیم برای انتقال حالات ذهنی و روانی مون از حرکات بدنی استفاده کنیم و مثل یه تیکه چوب خشک مون زده و به ندرت حرکتی می کنیم
- آهسته صحبت کردنآهسته حرف زدن جزء آداب اجتماعی می باشد اما وقتی که منجر به این شود که مخاطب مجبور شود از ما بخواهد که بلند تر صحبت کنیم دیگه داستان فرق می کنه و باید بلند تر صحبت کنیم .
از دیدگاه اجتماعی خیلی آهسته حرف زدن برای همه افراد ، بیانگر کمبود اعتماد به نفس در آن فرد می باشد . دیگران هر کسی را که یواش صحبت می کند ، ضعیف و ترسو یا ناتوان می می شناسند و زیاد راغب به گوش دادن صحبت هایش نیستند .
کسی که لکنت دارد برای اینکه اطرافیان اش کمتر متوجه ناروانی کلام او شوند ناخواسته سعی می کند میزان بلندی صدای خود را پایین بیاورد و این تبدیل به یک عادت ناخواسته می شود که حتی خودش هم متوجه آن نیست .
آهسته صحبت کردن به الگو ی تنفسی هم می تواند مرتبط باشد . وقتی که بخواهیم بدون نفس تازه کردن به صحبت تمان ادامه دهیم آنوقت دچار صدای میرا می شویممعمولی صحبت کنید و صدای خود را ضبط کنید سپس گوش دهید و بسنجید
( می توانید از ضبط صدای تلگرام در pv خودتان استفاده کنید ) - پرهیز از ارتباط چشمیصحبت کردن به منظور انتقال اطلاعات زیادی صورت می گیرد مانند خبر ، نظر ، احساس ، باور … دقت داشته باشید که کلام تنها قسمتی از این ارتباط است و نه همه آن . پس اگر لکنت دارید زیاد ناراحت این موضوع نباشید چون خط ارتباط شما با دیگران کامل دچار اختلال نشده است . برقراری تماس چشمی با طرف مقابل حتی بدون نیاز به صحبت و تعریف از خود میتواند حس اعتماد بالایی در طرف مقابل از شما ایجاد کند.
شما زبان بدن را دارید که به اندازه کلام شما می تواند قدرتمند باشد پس چرا آنرا مکمل ارتباط خود نکنیم ؟؟! !زمانی که در هنگام صحبت در چشمان طرف مقابلتان نگاه نمیکنید ، آنها نیز تمایل کمی در نگاه کردن به شما نشان میدهند و کاملا به چیزهایی که گفتید دقت نخواهند کرد. حتی شاید سر خود را بلند کنید و ببینید که آن شخص دیگر آنجا نیست و شما با خودتان حرف می زدیدنگاه عمیق و دقیق به تمام جزئیات چشم ها و صورت و حتی نگاه کوتاهی به سر تا پایشزمانی که به چشمان طرف مقابل نگاه میکنید - استفاده از آغازگرها و پر کننده هازمانی که حس می کنیم روی واژه ای گیر خواهیم کرد و به لکنت خواهیم افتاد ، اغلب از واژه های بی معنا چون :
می دانی … ، خوب …. ، بله …، آ آ … ، اِ اِ … ، آره … ، هوووم .. ، درسته … و واژه های نامناسب دیگر استفاده می کنیم فقط به این دلیل که بیان آنها آسانتر به نظر می رسد .
همه افراد این واژه های بیهوده را به کار می برند ولی تمایل به این کار در بین ما لکنتی ها بسیار بیشتر استما احساس می کنیم که این قبیل واژه های غیر ضروری به ما فرصت خواهد داد تا سریع تر حرفمان را بزنیم و گیر نکنیم .زمانی که یکی از این واژه های بی معنا را به کار می بریم بعدش بلافاصله با شتاب صحبت می کنیم به این امید که گرفتار لکنت نشویم .اگر شما هم از آغاز کننده ها و پر کننده ها استفاده می کنید به احتمال زیاد به طور موفقیت آمیزی از چنگ لکنت فرار می کنید .
اما این عادت رفتاری در ما باعث اثرات منفی خواهد شد که شامل :
خجالت از شیوه بیان ، غیر طبیعی بودن صحبت و به تبع آن پایین آمدن عزت نفس ، فشار روانی به دلیل شتاب در صحبت کردن که منجر به سفت شدن عضلات وال سال وا ( عضلات شکم تا زبان )ذهن ما آنقدر مشغول این آغاز گر ها و پر کننده ها می شود ⛓ که دیگر فرصت نداریم از حرکات بدنی استفاده کنیم
الگوهای تنفسی نامنظم چه نقشی در شناحت و درمان لکنت دارند ؟
- الگوهای تنفسی نامنظم
اغلب افراد لکنت دار الگوهای تنفسی نامنظمی دارند و در برقراری هماهنگی تنفس و گفتار مشکلاتی دارند .
لکنت دار ها گاهی تلاش می کنند تا با بازدم بسیار کم یا در حین انجام دم ( نفس کشیدن ) صحبت کنند .
اگر بازدم شما برای صحبت کافی نباشه با صدای آهسته صحبت می کنید یا ممکنه بخوایید سریع تر صحبت کنید تا جمله تان رو به پایان برسانید که این خودش تنش زا هست و باعث سفت شدن عضلات شما خواهد شد .
حالا اگر هم بخوایید پیش از صحبت کردن نفس عمیق بکشید و نفس تان رو ذخیره نگه دارید به احتمال زیاد این کار هم باعث انقباضات شگرد وال سال وا خواهد شد
- سفت شدن غیر ضروری عضلات مرتبط با سخن گفتن ( سازوکار وال سال وا .. Valsalva)می دانید که حنجره در گلو قرار دارد و دارای دو وظیفه است :
آواسازی در حین گفتار
2. بسته شدن زمانی که تلاش طاقت فرسایی را انجام می دهید .
تا حالا از خودتان پرسیده اید که چرا وقتی جسم سنگینی را بلند می کنید نخست نفس می کشید و بعد نفستان را حبس می کنید ؟ به این دلیل که افزایش حجم ففسه سینه و شکم ، مقاومت در برابر وزن زیاد را بالا می برد و اکسیژن کافی را هم ذخیره می کنید . اما فقط بستن حنجره برای آمادگی انجام کار کافی نمی باشد و انقباض عضلات سینه و شکم هم لازم است و اینجاست که به روده ها فشار وارد می آید پس عضلات رکتوم شما هم باید به کار بیافتند تا منجر به نتایج ناخوشایند ( دفع غیر ارادی مدفوع از بدن ) نشویم . این که گفته شد از حنجره به پایین بدن بود اما انقباض عضلات جنجره با تحریک عضلات فک صورت شما و زبان و لب ها نیز همراه است .
بنابراین یک زنجیره ارتباطی به صورت انقباض عضلات لب های شما ، زبان ، حنجره ، سینه ، شکم تا رکتوم شما وجود دارد که هر کدام از این عضلات تحریک یا منقبض شوند سبب واکنش پیوسته دیگر عضلات هم خواهند شد و این به شگرد وال سال وا معروف می باشد .
شگرد آنتونیو وال در شناحت کامل لکنت اولین قدم برای درمان
- آنتونیو وال سال وا متولد 1666 میلادی یک جراج ایتالیایی بود .حالا این شگرد چه ارتباطی با لکنت دارد ؟
توضیح داده شد که حنجره 2 نقش اساسی دارد بسته شدن موقع تلاش و آواسازی . هنگام تلاش حنجره به صورت کامل بسته می شود تا مانع خروج هوا از شش ها شود . در موقع آواسازی حنجره کامل بسته نمی شود و هوای شش ها می تواند به آرامی از فضایبین تار آواها خارج شود . این جریان هوا باعث ارتعاش تارآواها و در نتیجه تولید صوت می شود .
زمانی که شگرد وال سال وا با بستن حنجره مانع از آواسازی بشود لکنت رخ می دهد . یعنی حنجره ناخودآگاه کامل بسته می شود و شما نمی توانید هوایی را به بیرون جریان دهید و ارتعاشی صورت نخواهد گرفت و به لکنت می افتیم .
این شگرد ممکن است بارها و بارها در زمان کوتاهی رخ می دهد و ما آن را برطرف کنیم اما باز هم تکرار می شود و ایجاد گیر در صحبت ما می شود .همین حالا این شگرد را ارادی انجام دهید به این صورت که یکی از عضلات مربوطه را سفت کنید و پیشروی انفباض را در سایر عضلات حس کنید شما همان حسی را خواهید داشت که هنگام لکنت دارید …چرا در حین آواسازی شگرد وال سال وا را انجام می دهیم ؟
در کل علتش روشن نیست . اما ممکن است موارد زیر باشند :
درک ساز و کار وال سال وا برای ما که می خواهیم لکنت خودمان را کنترل کنیم از اهمیت زیادی برخوردار هست .
نقش عواطف و احساسات منفی در درمان لکنت
- عواطف و احساسات منفی ، خجالت ، احساس گناه ، ناکامی ، فقدان اعتماد به نفسوقتی که شروع به مقایسه روانی کلام دیگران با لکنت خودمان می کنیم از درون احساس بدی به خاطر این قیاس حس می کنیم . خود را ناکام می دانیم و اعتماد به نفس مان پایین کشیده می شود ، دیگر با صدای بلند صحبت نخواهیم کرد و تمایل به آهسته صحبت کردن خواهیم داشت به طبع آن از ارتباط چشمی پرهیز خواهیم کرد .ما آنقدر اعتماد به نفس نخواهیم داشت که حق مان را مطالبه کنیم و دوست خواهیم داشت که بی حرکت باشیم . به خاطر مشکل در برقراری ارتباط با دیگران اغلب احساس پوچی و بیهودگی می کنیم از اینکه به خاطر لکنت نمی توانیم به خواسته های خود برسیم احساس گناه می کنیم از طرفی هم به خاطر بی حوصلگی شنونده ها احساس ناراحتی می کنیم .
تمام این احساس های بد منجر به تنش در عضلات بدن به خصوص عضلات ساز و کار وال سال وا شده و دوباره چرخه لکنت تکرار می شود .
- شگرد های اجتناب وقتی که احساس کنیم یا حدس می زنیم که ممکن است روی واژه های خاصی گیر کنیم اغلب از واژه ی دیگر با معنای مشابه استفاده می کنیم .
بیشتر وقت ها این واژه که انتخاب کرده ایم کمتر با موضوع سخن تناسب دارد و ممکن است در ذهن شنونده این تصور پیش آید که ما دارای توانایی لازم در برقراری ارتباط نیستیم .
گاهی پیش می آید که ما چیزهایی به زبان می آریم که اصلا قصد گفتن آنها را نداشتیم و با اون چیزی که می خواستیم کاملا متفاوت است .اما انجام این شگرد چه عوارضی خواهد داشت ؟اگر ما به این شیوه اجتناب روی بیاریم به این معنی هست که باید از قبل واژه های ترسناکی را که در حین صحبت کردن پیش رو داریم بررسی کنیم و هر بار که با یکی از این واژه های وحشتناک روبرو می شیم بلافاصله باید یه کلمه مشابه پیدا کنیم و جایگزین کنیم تا گیر زدن رو دور بزنیم .
تمام این فعالیت ها غیر ضروری و تنش زا هستند و باعث استرس خواهند شد استرس باعث درگیری عضلات و شگرد وال سال وا می شود .
با شگرد اجتناب در واقع ما از عقیده مان صرف نظر کردیم ، کالایی را سفارش دادیم که اصلا نمی خواستیم ، خود این باعث احساسات و عواطف منفی خواهد شد .
بخشی از حواس و تمرکز ما صرف شگرد اجتناب می شود و در بحث شناخت کامل لکنت اولین قدم برای درمان بسیار مهم است و از توجه ما به شنونده کم می کند ، کمتر حرکت می کنیم و ارتباط چشمی ضعیفی برفرار می کنیم - بحث شناخت کامل لکنت اولین قدم برای درمان رو ادامه میدیم با مقاومت در برابر تغییردر سطح خودآگاه ، به طور مسلم بیشتر افراد دارای لکنت آرزو دارند که بتوانند روان صحبت کنند ولی مقاومت نسبت به تغییر جزء فطرت و ماهیت انسان است .
مثلا ما می دانیم که اگر روان صحبت کنیم آنوقت انتظار بیشتری از ما برای حرف زدن و ارتباط و کلا اجتماعی شدن هست، ولی ضمیر ناخودآگاه ما ممکن هست که فکر کند که آمادگی یا توان انجام این کار را ندارد.
بنابراین ذهن ناخودآگاه ما نسبت به این تغییر مقاومت نشان می دهد و هر گونه تلاش در جهت روان شدن گفتار را مختل می کند.
در برخی موارد لکنت در جهت علاقه ماست ، چطور؟ما می تونیم از لکنت به عنوان بهانه ای برای اجتناب ازپاسخ گویی به پرسش های ناراحت کننده استفاده کنیم
یا برای جلب توجه و دلسوزی اطرافیان … یا پوششی برای انجام ندادن یک کار یا مسولیت نپذیرفتنتمام این حالات مقاومت ما را نسبت به تغییر افزایش می دهند - پیچیدگی لکنتلکنت کردن فقط نوعی اشکال در روانی گفتار نیست ، بلکه مجموعه ای از عوامل است که یکدیگر را تقویت می کنند . این عوامل که در شکل زیر ترسیم شده اند ، در مطالب قبلی به آنها اشاره شد و مختصری توضیح برایشان گفته شد .
اگر فقط به ادای روان کلمات یا آوا سازی درست توجه کنیم ، ممکن است گفتارمان به طور گذرا روان شود ، ولی احتمال اینکه لکنت چند هفته یا ماه دیگه برگرده ، بسیار زیاد هست ؛ زیرا سایر عناصر تأثیر گذار به قوت خود باقی هستند .
همین حالت برای سایر عوامل می توان بیان نمود . مثلا شما می توانید با کمک افکار مثبت ، عواطف و احساسات ظرف چند روز احساس خوبی داشته باشید و لکنت را تا حد زیادی برطرف کرد ، اما هنوز گفتار ما پر از واژه های بی معنی است ، غذایی را سفارش می دهیم که واقعا آن را دوست نداریم .
هنوز از نگاه مستقیم به چشم مردم اجتناب می کنیم . الگوی تنفسی نامنظمی داریم و آهسته صحبت می کنیم و به خاطر استفاده کم از زبان بدنی ، گفتار ما کسل کننده است در نتیجه قطعا عواطف و احساسات بد و نگرش های منفی ما دوباره ظاهر می شوند .
به شکل زیر دقت کنید
این شکل بسیار به هم ریخته به نظر می رسد اما پیچیدگی پدیده لکنت را به خوبی نشان می دهد . ببینید که چطور این عوامل بر روی یکدیگر اثر گذارند یا پیامد می شوند .
بین هر یک از این عناصر که با یکدیگر در ارتباط هستند ، خطی رسم شده است . جهت پیکان نشان دهنده سمت تأثیر گذاری و پیامد از طرف یک عامل یا علت هست .
لکنت و کوه یخ
لکنت شبیه یک کوه یخ می ماند ، یک کوه یخ دارای یک قسمت پیدا و پنهان است . قسمت پنهان 90 درصد حجم کوه را تشکیل می دهد و زیر آب است ؛ در حالی که قسمت پیدا فقط 10 درصد یک کوه یخ هست و روی آب قرار دارد . دیگران فقط ناروانی و تکرار صداهای ما را می شنوند که شبیه قله کوه یخ است و سایر عوامل موثر در لکنت مانند قسمت پنهان کوه یخ است که زیر آب دیده نمی شوند .
ما باید همه این عوامل تأثیر گذار در لکنت را خوب بشناسیم ، تا در جهت رفع آنها جدییت لازم را به خرج دهیم
- کوه یخ گفتار روان
کوه یخ گفتار روان شباهت زیادی به کوه یخ لکنت دارد و درست برعکس آن می باشد ، قله این کوه گفتار روان را نشان می دهد و در زیر آب عناصر سازنده ای را می بینید که تمام آنها اثر متقابل بر یکدیگر دارند و در تدوام گفتار روان ما ، در طولانی مدت سهیم هستند .
در این مقاله بحث مهم شناخت کامل لکنت اولین قدم برای درمان را بررسی کردیم امیدوارم که ابن مقاله برای شما بازدید کننده محترم مفید بوده باشه . لطفا تظرات و دیدگاه ها و همینطور تجربه های خودتون رو با ما در قسمت دیدگاه (پایین صفحه) به اشتراک بذارید.
مدرسه لکنت ایران
منبع : کانال لکنت